İstanbul'da Orman Fidanlıkları Fidan ve Tohum Üretimi

İstanbul'da Orman Fidanlıkları Fidan ve Tohum Üretimi

FİDAN ÜRETİMİ
Zamanımızda patlama noktasına ulaşan kentlerde bazı bilim adamlarının adlandırdığı gibi KENT ORMANCILIĞI 'nı bir uzmanlık konusu olarak gittikçe geliştirmekte ve dolayısı ile biz orman fidanlıklarını da boylu,repikajlı fidanlar ve süs bitkisi yetiştirmeye zorunlu kılmaktadır. Bugün ülke nüfusunun toplandığı kentlerdeki yaşam;şehir parklarını, lunaparkları cadde ve refüj ağaçlandırmalarını zorunlu kılmaktadır. Kent içi ağaçlandırmalar kent insanının sağlığı ve konforu için kaçınılmazdır. Ancak bu çok yönlü ağaçlandırma hizmetlerini gerçekleştirirken kent ekolojisine uyum sağlayabilecek ,trafik ve endüstrinin yarattığı her türlü hava, toprak, su kirlenmelerine dayanabilecek kaliteli ,vasıflı, nitelikli fidanlar yetiştirmemiz gerekmektedir.





2004 YILI FİDAN SAYIMLARI
Fidanlık Müh. Üretim Programı Mevcut (Adet) Kullanılabilecek Fidan (Adet)
Bahçeköy 93.500 90.426 48.582
Çobançeşme 480.000 483.902 237.105
Göktürk 321.000 2.173.753 2.129.268
T O P L A M : 894.500 2.748.081 2.414.955

2005 YILI FİDAN SAYIMLARI
Fidanlık Müh. Üretim Programı Mevcut (Adet) Kullanılabilecek Fidan (Adet)
Bahçeköy 64.500 118.422 44.800
Çobançeşme - 60.901 60.901
Göktürk 1.065.200 877.300 400.500
T O P L A M : 1.129.700 1.056.623 506.201


TOHUM ÜRETİMİ

Tohumların Olgunlaşma Dönemleri ve Hasatları: Bitkilerin tohumları türlere ve iklim koşullarına bağlı olmak üzere çeşitli mevsimlerde olgunlaşmaktadırlar. Bitkilerin tohumlarını toplamak için olgunlaşmalarını yakından takip etmek gerekir. Tohum toplama bilgi ve deneyim gerektirmektedir. Erken toplanan tohumların çimlenme kabiliyetleri çok düşüktür, geç kalındığında ise tohumlar özellikle kuşlar ve diğer hayvanlar tarafından yenmekte veya dökülerek kaybolmaktadırlar. Bu nedenle tohumlar embriyonun olgunlaştığı zaman ile tohumların dökülmesi aralığında toplanmalıdır. Bu süre bazı tohumlarda çok kısadır. Örneğin, mahonya, ıhlamur, çitlenbik gibi. Oysa dağ muşmulası, ateş dikeni, ak diken gibi bazı türlerde ise olgunlaşma ve tohum dökme arasında aylarca süre geçmektedir.

Tohumun olgunlaşma zamanları aynı türde, iklim ısındıkça daha erken tarihlere kayar. Bu durum bitkinin bulunduğu yüksekliğe bağlı olarak da değişir. Güneşli-güney bakılarda ve alçak rakımlarda tohum 2-3 hafta erken olgunlaşır. Tohum toplamada öncelikle bu noktalardan başlayıp daha sonra Kuzey bakı ve yüksek mıntıkalara çıkılmaktadır.

Bir çok ağaç ve çalı türündeki süs bitkileri tohumlarında uygun nem sıcaklık ve oksijen koşulları altında ekilseler dahi o yıl çimlenip yeni bitkiler geliştirilemezler. Bu tohumların bazı çimlenme engellerine sahip olmalarından kaynaklanmaktadır. Tohumlarda çimlenmeyi engelleyen bu faktörler genellikle 3 grupta toplanır:

Kabuk kalınlığı veya sertliğinden kaynaklanan engeller,
Tohum embriyosunun gelişmemiş olmasından veya embriyonun dinlenme ihtiyacından kaynaklanan engeller,
Büyümeyi engelleyen bazı maddelerden kaynaklanan engellerdir.
Bu engelleri gidermek için bir takım işlemler gerekmektedir. Asit metodu ,(Örneğin; akasya, erguvan v.b.gibi), mekanik zedeleme metodu da bu engelin giderilmesinde etkin bir yöntemdir. Türün özelliğine göre sıcak suda şişirme metodu (Gladiçya), soğuk suda şişirme metodu (bazı ladin ve göknar türleri), katlama metodu uygulanan yöntemlerdir.

Tohum, üretimde dikkat edilecek nokta, toplanan tohumların, ekim zamanına kadar göreceği işlemdir. Toplanan tohumların etli kısımlarından, karpellerinden, kozalaklardan ayrılma işlemi, fidanlıklarda özel makinelerle yapılmaktadır. Tohum çıkarmada; güneş metodu, etli kısımların ezilerek yıkanması, kum, odun talaşı gibi maddelerle muamele işlemleri uygulanmaktadır. Tohumun çimlenme kabiliyetini kaybetmememiz için basit bazı kurallara dikkat edilmelidir.

Çuval ve kap değişimlerinde meyve ve tohumların zedelenmemesine dikkat edilmelidir.
Tohumların temizlenmesi sırasında tohumlar, kuvvetli darbelere maruz bırakılmamalıdır.
Kozalakların veya kabukların açılması için ani ve yüksek sıcaklıklardan kaçınılmalıdır.
Temizlenen tohumlar, ekim zamanına kadar tohumun özelliğine uygun koşullarda saklanmalıdır. Örneğin, rutubetli saklanan tohumlar yosun, testere talaşı gibi rutubetlendirilen maddelerin içinde, su geçirmeyen kaplarda, kuru saklanan tohumlar ise serin, rutubetsiz ortamlarda ağzı kapalı kaplarda saklanmalıdır.
Ağaçların tohum verimleri türe, rakıma ve yıl içindeki iklim durumuna göre değişikler gösterir. Örneğin; kızılçam 2 yılda bir zengin tohum verirken, sedir 4 yılda bir zengin tohum tekerrür eder. Ülkemizde ağaçlandırma için üretimi yapılan fidanların tohumları;

Tohum bahçelerinden,
Tohum plantasyonlarından,
Tohum meşcerelerinden,
Tohum toplama alanlarından temin edilmektedir.
Bunlardan, tohum bahçeleri, üstün ağaçlardan alınan aşı kalemi veya çeliklerden üretilen fidanlarla tesis edilen tohum bahçeleridir ve öncelikle tercih edilir.

Tohum plantasyonları yeri aşısız tohum bahçeleri, üstün ağaçlardan serbest veya kontrollü tozlaşma sonucu elde edilen tohumlardan yetiştirilen tohumlarla tesis edilen bahçelerdir.

Tohum mescereleri, selektif ıslah neticesinde bulunmuş doğal mescerelerdir.

Tohum toplama alanları ise daha çok yapraklı ve süs bitkisi tohumlarının toplandığı şehir parkları ve diğer alanlardır.

Kaynak: http://www.istanbulcevor.gov.tr