Okulda beslenme kültürü

Okulda beslenme kültürü

Obezite aşırı şişmanlık nedeniyle vücutta yağ birikmesi ile oluşan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Obezite besinlerle alınan enerji miktarının fiziki hareketlerle tüketilen enerjiyi aştığı durumlarda ortaya çıkar.
Sağlık Bakanlığınca 14 Temmuz 2008 tarihinde kamuoyu ile paylaşılan ''Obezite ile Mücadele Ulusal Eylem Planı''nına göre “Dünyada şişman sayısının 1,6 milyara, obez sayısının da 400 milyona ulaştığı, 2015 yılında ise şişman sayısının 2,3 milyara, obez sayısının 700 milyona ulaşmasının beklendiği kaydedildi. Sağlık Bakanlığınca yapılan araştırmaya göre, Türkiye'de obezite sıklığının erkeklerde yüzde 21, kadınlarda yüzde 42 olduğu aktarıldı


Çocuklarda obezite görülme sıklığının son 20 yılda yüzde 6-7'den yüzde 15-16'ya yükseldiğinin belirtildiği açıklamada, obezite ile savaş için İstanbul'da Dünya Sağlık Örgütünce (WHO) "WHO Avrupa Obezite ile Mücadele Konferansı" düzenlendiği ve konferans sonucunda "Obezite ile Mücadele Avrupa Şartı"nın imzalandığı hatırlatıldı.” Bu açıklamanın devamını sağlık bakanlığının resmi internet sitesinden takip edebilirsiniz.
Obezite konusunda Hollandada yapılan bir araştırmaya göre “obezler ve sigara içenlerin ülkenin sağlık sistemi açısından daha ekonomik olduğu iddia edilmektedir. Sigara içenler ve obezler daha az yaşadığı için kısa dönemde sağlık maliyetleri yüksek olsa da uzun dönemde sağlıklı insanlara göre daha az sağlık maliyeti olduğu sonucu çıkmaktadır. Sigara kullanımı ve obezitenin yol açtığı hastalıkların tedavilerinin ileri yaşlarda ortaya çıkan alzheimer gibi hastalıklara oranla çok düşük maliyetinin olması sebep olarak gösterilmektedir. Araştırmaya göre Hollanda sağlık sistemi her obezite kişi başına 50.000 USD (2007) tasarruf etmektedir.”[1] Hollanda da bu şekilde düşünülse de ülkemizin en büyük zenginliği genç ve dinamik nüfus potansiyelidir. Fakat gerekli önlemle alınmazsa bizim ülkemizde de mecburen sağlık masraflarından tasarruf sağlanacaktır.

Çocukluk yıllarımı hatırlıyorum da, okuldan geldikten sonra kırlarda koşup oynamak ne güzeldi. O günlerde evinin bahçesinde oynayabilen çocukların aşırı kilolu olma şansı çok azdı. Bu fırsatı bu gün özellikle büyük şehirlerde yakalamak son derce zorlaştı. Modern şehir yaşamı çocuklarımızı evlere hapsetti. Günümüz şehir yaşamında aileler çocuklarının dışarı çıkıp tek başına oynamasına izin vermekten bile korkar hale geldi. Anne babalar çocuklarını bakkala gönderirken gözleri arkada kalıyorsa, çocuklar yorulana kadar sokakta oynama şansını nereden bulacak.

Çocukluğumuzda okuldan geldikten sonra doya doya sokaklarda oynar, akşam ezanını duyduğumuzda evin yolunu tutardık. Şehir hayatının hareketsiz ortamına girene kadar fazla kilo nedir bilmezdik. Şimdi çocuklarımın aşırı kilolu olmasını engelleyemez oldum. Yukarıda bahsettiğim sebeplerden ötürü çocuklarımızın eve hapsolması fazla kalorilerini atmalarına engel oluyor. Kaç aile spor salonlarına gitme imkânı bulacak veya bahçeli bir evde oturacak. Dolayısıyla hareketsiz şehir yaşantısı çocuklarımızın obez olmasını teşvik eden en önemli unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

Obeziteyi artıran diğer önemli alışkanlık yeme içme alışkanlıklarımızda meydana gelen değişimdir. Bu değişim Türk yemek kültürünün yerini hamburger kültürünün alması şeklinde hızlı bir değişimle kendini gösteriyor. Okul kantinlerinin tost, hamburger, ekmek arası patates kızartması gibi yağlı ve kalorisi yüksek gıdaları satması obeziteyi hızlandırıyor. Yemek kültürümüzün geleneksel Akdeniz kültüründe olduğu gibi hafif, zeytinyağlı ve sebze yemekleri ile desteklenip bu hafif beslenme kültürü okullarımızda da yaygınlaştırılmalıdır. Şekerli içecekler ve çikolata tüketimi sınırlandırılmalı, çocuklarımızın abur cubur yeme alışkanlıkları yerine düzenli yemek yeme alışkanlığını kazanması sağlanmalıdır. Okullardaki yemekhaneler obezite ile mücadele etmede en büyük yardımcılarımızdır. Yemekhaneler çocuklarımıza düzenli yemek yeme alışkanlığını kazandırmaları yönü ile obezite ile mücadelede yararlı olacaklardır.

Beslenme alışkanlığının sağlıklı bir şekilde yerleşmesi için ailelere de önemli görevler düşmektedir. Sevgili anne ve babalar çocuklarınıza ihtiyaçlarından daha fazla harçlık vermeyin. Harçlıkların fazlası aşırı ve sağlıksız gıdaların tüketimi için harcanıyor. Çocuklarınızın yiyeceklerini eğer okulda yemekhane varsa ve imkânınızda müsaitse yemekhaneden karşılamalarını sağlayabilirsiniz. Eğer okulda yemekhane yoksa üzülmeyin, evinizde hazırladığınız tertemiz gıdalardan hazırlayacağınız sağlıklı menülerle çocuklarınızın düzenli beslenmelerini sağlayabilirsiniz.

Ailelerimiz obezite’nin farkına varmalıdır. Bu konuda gecikmeden tedbirler almanın yollarına bakmalıdırlar. Sağlıklı beslenme alışkanlığının yanında çocuklarımıza düzenli spor yapma alışkanlığı kazandırmak için çalışmalıyız. Sağlıklı bir vücuda sahip olmadan başarı ve mutluluğun gelmeyeceği iyi bilinmelidir.


ETKKİNLİK
Çocuklarımızın spor yapabilmesi için projeler üretelim.

Beslenme alışkanlıklarımızda uyguladığımız yanlışlıklar nelerdir?

Sağlıklı beslenmek için bir liste hazırlayınız.

Kaynak:Okul ve Haya Başarısı isimli kitabımdan alınmıştır. Hayat yay. 2010, ist. S.190