Güneşten korunma önerileri

Güneşten korunma önerileri

The Lancet isimli dergide 3 Mayıs 2007 tarihinde yayımlanan bir makalede kansere neden olabilen güneş kaynaklı ultraviyole ışınlardan korunmanın en önemli yolunun doğrudan güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınma ve bu ışınlara olabildiğince az maruz kalmak için koruyucu kıyafetlerin giyilmesi olduğu ileri sürülmüştür. Aynı makalede güneşten koruyucu ürünlerin kullanılmasının ise ikinci seçenek olduğu, yukarıda bahsedilen önlemlerin daha yararlı olduğu, fakat hiç bir şey yapmamaktansa bu tür ürünlerin kullanılmasının yararlı olduğu düşünülmektedir. Bu bulgular özellikle yaz mevsiminin uzun sürdüğü Kuzey Yarıküre’ deki ülkelerde büyük önem taşımaktadır. Bu bölgelerde günün büyük çoğunluğu dış ortamdaki aktivitelerde veya plajlarda geçirilmektedir. Güneşten koruyucu bir elbise giyilmesi ve şapka takılması gibi basit önlemler güneşten koruyucu ürünlere tercih edilmelidir. Fakat, güncel modanın da etkisi ile toplumlarda daha çok bronz bir tene sahip olma (her ne kadar çabuk yaşlanmaya neden oluyorsa da) ve güneş altında gevşeme gibi istekler daha popüler olmakta ve bu da güneşten koruyucu ürünlerin ilk seçenek olarak kullanılmasına neden olmaktadır. Bununla birlikte güneş altında olabildiğince uzun süre kalmak uğruna da bu tür ürünlerin amacı dışında suistimal edilmeleri insan sağlığına zararlı olabilir. Çünkü tek başına güneş koruyucu ürünlerin kullanılması beklenen faydayı sağlayamamaktadır. Giyinme şekli, ihtiyaç duyulan güneşten ışığından koruyucu faktör (SPF) miktarında önemli değişikliklere neden olmaktadır. Örneğin sık dokunmuş kumaş, yün, polyester veya blucinden yapılmış kalın giysiler en iyi korumayı sağlarken, pamuk ipliği, keten ve suni ipekli kumaştan yapılmış kıyafetler ise daha az koruma sağlamaktadır. Günümüzde güneş koruyucu ürünlerin inorganik ve organik olmak üzere iki çeşidi bulunmaktadır. İnorganik güneşten koruyucu ürünler içinde çinko veya titanyum oksit bulunmakta olup, güneş ışığını yansıtarak işlev görmektedirler. Bu tip ürünler, cilt tarafından iyi tolere edilmekte ve daha az alerjik reaksiyona neden olmaktadır. Özellikle çocuklar için tercih edilmesi gereken ürünlerdir. Organik güneş koruyucu ürünler ise fotoprotektif kompleks organik moleküllerden oluşmakta ve güneş ışığını emerek etki göstermektedir. Organik ürünler güneş ışığına maruz kalmadan 15-30 dakika önce sürülmelidir. Bu tür ürünlerin de özellikle yüzme, terleme, masaj veya giysi gibi nedenlerle tekrar sürülme ihtiyacını azaltmak için su geçirmez veya suya dirençli olanlarının kullanılması gerekmektedir. Güneş koruyucu ürünlerde SPF faktörü önemli olup, 30 veya daha üstündeki değerlere sahip ürünler kullanılmalıdır. Yapılan çalışmalarda güneş koruyucu ürünlerin UV ışınlara bağlı cilt hasarını ve melanom dışı cilt kanserlerinin görülme riskini azalttığı gösterilmiştir. Fakat, az görülen ve cilt kanserlerinin en saldırgan tipi olan melanom riskini azaltıp azaltmadıkları bilinmemektedir. Özellikle son yıllarda ozon tabakasındaki hasardan da kaynaklandığı düşünülen melanom görülme sıklığında artış saptanmıştır. Günümüzde basit önlemlerle güneş ışığının yararlı etkilerinden yararlanırken zararlı etkilerinden de kaçınabiliriz. Bunların başında uygun giysilerin giyilmesi, güneş koruyucu ürünler kullanılması gelmektedir. Bir diğer basit önlem ise dışarıda geçirilecek zamanın ayarlanmasıdır. Genel olarak bakıldığında güneş ışığının dik geldiği ve maksimum etkiyi gösterdiği, insan gölgesinin kısa olduğu veya olmadığı zaman dilimlerinin kapalı veya gölgeli bir ortamda geçirilmesi önerilmektedir. Bizim için saat olarak verirsek 11.00-16.00 arasındaki zamanı içermektedir. Diğer saatlerde de uygun kıyafet ve koruyucu ürünlerle güneş ışığına çıkılması yararlı olur. Melanom dışı cilt kanserleri, bütün kanserler içinde en sık görüleni olup, özellikle ileri yaşlarda vücudun güneş gören yüz, burun ve ellerde görülmektedir. Bu kanserler genellikle tedavi edilebilir olmakta ve ölüme neden olmamaktadır. Melanom ise çok az görülmekte, fakat cilt kanserinden ölümlerin çoğuna neden olmaktadır. http://www.canfezasezgin.com/show.asp?icerik=14