Topraksız Tarım

Florida1 Tipi Domates için Topraksız Tarımda Besin Solüsyonu Formülasyonu Hazırlama

(Florida Çevre Şartlarına Göre Hazırlanmıştır.)

George J. Hochmuth and Robert C. Hochmuth²

^{İngilizce aslından Türkçe' ye Tercüme Eden:
Hakan Ozan Erzincanlı (Zir. Yük. Müh.)}

Bitkiler gelişmek için 16 besin elementine ihtiyaç duyarlar. Bu elementler hava, su ve gübre ile bitkiye verilebilir. Bu 16 element (C) karbon, (H) hidrojen, (O) oksijen, (P) fosfor, (K) potasyum, (N) nitrojen, kükürt (S), kalsiyum (Ca), (Fe) demir, (Mg) magnezyum, bor (B), manganez (Mn), (Cu) bakır, (Zn) çinko, (Mo) molibden, ve klor (Cl)' dur. Bir gübreleme programının başarılı olmasının püf noktası, bitkilerin yaşam çevrimi boyunca bütün besinlerin yeterli konsantrasyonlarda verilmesini garanti etmektir. Bir besin elementinin yetersiz veya aşırı miktarları, düşük verimle sonuçlanacaktır. Besin solüsyonu dağıtım sistemi ile gübreleme yapılırken uygulanan aşırı miktarlar, ürün, karlılık ve gübre kaynaklarına olumsuz etki eder ve çevreyi kirletebilir.

Florida sera sebze üreticileri için, teknik uzmanlar C, H ve O' nin dışında tüm besin elementlerine önem verirler. Bu üç element genellikle, hava ve sudan yeterli miktarlarda sağlanabilmektdir. Seraların kışın havalandırılmadığı soğuk bölgelerdeki üreticiler, karbondioksitten (CO2) gelen C' nun faydalarını görürler. Florida'da bitkilere ek CO2 verilerek verim artışı sağlanması , sık havalandırma ihtiyacı yüzünden olanaksızdır.

Üretim sezonu boyunca bitkilerin besin maddesi ihtiyaçları  değişiklik gösterir. Bitkiler erken dönemde az miktarda besin maddesine ihtiyaç duyarlar. Zamanla, özellikle ilk meyveler görüldüğünde bitkinin besin madde ihtiyacı çok artar.  Sıklıkla görülen br sorun, fazla azotlu gübre sebebiyle bitkilerin ilk zamanlarda aşırı yapraklanmasıdır. Bu mevsminden önce büyüme sebebiyle saplarda ve yapraklarda çatlaklar ve kırılmalara sebep olur. Oluşan açıklıklardan çürükçül bakteriler kolayca giriş yapıp bitkiye zarar verebilirler. Bu tip fazla azot sebebiyle hızlı büyüyen bitkilerde çiçek ucu çürüklüğü ve kedi surat zararı görülür. İlk zamanlar azot seviyesini düşük seviyede tutmak (milyonda 60 ila 70 birim) bu sakıncaları önlemeyi sağlar.

Yüksek düzeyde K (potasyum) da sorun yaratabilir çünkü fazla K (potasyum) bitkinin Ca (Kalsiyum) ve Mg (Magnezyum) alımını engeller. Fazla K (potasyum) ya maruz kalan bitkiler, alt yapraklarda Mg eksikliği gösterirler ve özellikle erken dönemde meyvelerin ucunda çiçek kalır.

Bitki besleme programı, domates bitkisinin ihtiyaç duyduğu çeşitli besinleri sağlamak için ppm (milyonda bir) oranında belirlenmiş ve karşılıklı uzlaşılmış bir formülasyon ile başlamalıdır. Üretici, her bir bitki besin maddesinin miktarını arttırıp azaltarak ürünün büyümesini ve verimini kontrol edebilir.

Tablo 1’de domateslerin bir yetiştirme sezonunda çeşitli büyüme evrelerindeki gübre önerilerini göstermektedir. Bu öneriler kökler sağlıklı olduğu sürece perlit, kaya yünü ve besleyici film tekniği (NFT)gibi çeşitli ortam ve üretim tipleri için de uygulanabilir durumdadır. Yine bu öneriler biber ve patlıcan üretimi için de uygundur. Ancak patlıcan üretimin erken dönemlerinde domatese nazaran daha çok azot (N) a ihtiyaç duyarlar.

En önemli besin maddelerinden N ve K miktarları konunda bilgi yukarıda verildi. Yukarıda tablo 1 içerisinde verilen program Florida’ da denenmiştir ve N ve K ile ilgili sorunlara yol açmadan bitkilere yeterli besini sağlamaktadır. Bitiş formülasyonundaki pH 5.8 ila 6.2 arası olmalıdır.

Topraksız tarımda gübreleme programı (gübre formülasyonu) yaparken yapılacak ilk şey su kaynağını test etmektir. Su kaynağında analiz edilmesi gerekenler; asitlik (pH), karbonat, kükürt (S), Magnezyum (Mg) ve demir (F)’ dir. Florida’ da birçok kaynak suyunun pH’ ı 6.5’ un üzerindedir. pH ve karbonat ile besin solüsyonunun asitliği kontrol edilir. Florida’ daki birçok su kaynağında Ca oranı yüksek, Mg oranı düşüktür. Kaynak suyunda bu tip elementler bulunması üreticinin karınadır lakin bazı durumlarda Ca suda o kadar fazladır ki ek olarak Ca vermeye gerek kalmaz ve bu durum üretim maliyetlerini düşürür. Ancak dikkat etmek gerekir çünkü sudaki Ca, bu formuyla bitkilere yarayışlı olmayabilir.

Besin solüsyonundaki kükürt ve demir miktarı mümkünse takip edilmelidir çünkü solüsyondaki bakteriyel bulaşmalar sırasında bu elementlerin oranları çok çabuk değişir. Bu elementler genelde besin solüsyonlarında bulunmazlar.

Formülasyon Yöntemleri

Temelde bitkiye besin sağlamak için iki yöntem vardır: 1) ön karışımlı ürünler veya 2) üreticinin hazırladığı formülasyonlar. Bu iki metot, gübre formülasyonunun hazırlanması ve besin tüketim etkinliğine göre değişir. İki metot için de kullanılabilecek gübre materyalleri tablo 2’ de verilmiştir. Bu yayındaki formüller, son seyreltmede 1’e 100 olacak şekilde verilmiştir. Eğer her bir hatta ilgili formüle göre besleme yapan bir dozajlayıcı var ise, amaçlanan konsantrasyona ulaşabilmek için stoklardaki toplam gübre miktarının iyi hesaplanması gerektiğini unutmamak gerekir.

Ön Karışım Metodu

Birçok ticari gübre ön karışım formülasyonu vardır ve bunlardan bazı genel formülasyonlu olanlar tablo 2’ de sunulmuştur. Bunların bazıları Mg içerir, bazıları içermez. İçermeyenlere Magnezyum Sülfat eklemek gerekecektir. Tüm formülasyonlara Ca (kalsiyum Nitrat veya kalsiyum klorit) ve N (olası birçok kaynaktan) eklemek gerekecektir. Bu ön karışımları kullanan formülasyonlar tablo 3’ de verilmiştir. Tablo 3’ te, ön karışım materyali tek P kaynağı olduğu için bu materyal miktarı, yeterli P sağlamak için seçilmiştir. Ön karışım materyalleri, uygun K ve Ca konsantrasyonuna ulaşmayı zorlaştıracak kadar fazla miktarda K içerir. Eğer A stoğundan yüksek miktar K geliyor ve kaynak suyundaki Ca miktarı 50 ppm’ in altında kalıyor ise, bu durum erken dönemde çiçek ucu çürüklüğü sorununa yol açabilir. Çünkü K, kökten Ca alımını engelleyebilir. Bu sorun tüm ön karışım formülasyonlarında görülür. Kalsiyum klorit kullanarak daha fazla Ca sağlanabilir ancak bundan iyisi K konsantrasyonunu düşürmektir. Benzer bir sorun da bazı ön karışım formülasyonlarının yeterli Ca’ u sağlayabilmek için kalsiyum nitrat kullanılması ve bunun sonucunda formülasyonun çok fazla N içermesidir. Kalsiyum klorit eklenerek de solüsyondaki Ca miktarını arttırılabilinir. Her 30 galon (113,55 lt)  stok solüsyonundaki 1 pound (453,6 g) kalsiyum klorit (%36 Ca), bitkilere giden son besin solüsyonunda Ca’ un 14 ppm artmasını sağlar. Ön karışım materyalleri hemen hemen tüm bitki besin ihtiyaçlarını sağlarlar ancak bazılarındaki mikro besin maddeleri, Florida şartlarında ihtiyaç duyulandan fazladır.

Formülasyon Reçetesi Metodu

Tekil içerik maddelerinden formül oluşturma ile ilgili bilgi tablo 4 ve 5’ te verilmiştir. Dört formül, üreticinin tercihine göre besin solüsyonunu formüle etme imkanı verir. Birinci formül P tedariki için fosforik asidi kullanır ve aynı zamanda asitliği arttırmayı sağlar. Bazı su kaynaklarında asitliği daha da arttırmak gerekebilir ve bu sülfürik asitle sağlanabilir. Bu formül aynı zamanda K teariği için potasyum kloridi kullanır. K’ un bir kısmının tedarik edilmesi için potasyum kloridin kullanılması sorun teşkil etmez. Burada K potasyum nitrat ile aynı formda olmakla beraber potasyum klorit daha ucuzdur. Bu oranlarda kullanıldığında klor iyonları bitkilere toksik etki yapmaz ancak bazı araştırma sonuçlarına göre bazı meyvelerde iç kararması yaptığı bildirilmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken konu, sera şartlarında çözünebilen potasyum klorit kullanmaya özen göstermektir. Birinci formül tekil kimyasalları, aynı zamanda mikro besin maddelerini de sağlayabilecek şekilde kullanır.

İkinci formül, birinci formülün bir varyasyonudur ancak ikinci formül mikro besinlerin çoğunu sağlayabilmek için (S.T.E.M) (Çözünebilir İz Element Karışımı) adlı bir mikro besin ön karışım paketi kullanır. Ancak S.T.E.M tek başına yeterli B, Fe ya da Mo sağlayamaz ve bunları ayrıca eklemek gerekir.

Formül 3 P ve K sağlamak için monopotasyum fosfat kullanır. Monopotasyum fosfat ticari ön karışım materyallerinde en sık kullanılan P kaynağıdır. Besin solüsyonunun asitlendirilmesi sülfürük asit gibi başka bir asit kaynağı ile yapılmalıdır. Formül 3 hem potasyum klorit hem de tekil mikro besin maddeleri kullanır. Formül 4 gerekli tim potasyumu potasyum nitrat kullanarak karşılar. Bu formüldeki olası sorun – büyük miktar N’ un potasyum nitrat ile birlikte bitkiye verilmesi olabilir ve bu durum ekleyebileceğimiz kalsiyum nitrat miktarını sınırlar. Kalsiyum nitrat miktarını çok düşürmek, su kaynağından yeterli Ca gelmediği durumlarda çiçek ucu çürüklüğüne yol açabilir.  K’ un bir kısmını potasyum kloritten karşılamak, kalsiyum nitrat için yeterli boşluğu sağlayabilir.

Su-Gübreleme İlişkisi

Bu yayımda tanıtılan besin solüsyonu domates üretiminin topraksız olarak yapıldığı üretim tipleri için tasarlanmıştır. Bu yayımda bahsedilen ortamlar (perilt, kayayünü veya besleyici film tekniği) gün için sık aralıklara sulamayı gerektirir ki bu sıklık hava ve sera şartlarına bağlı olarak günde 10 ila 20 döngü arası değişebilir. Uygulama sırasında % 20 civarı bir solüsyon artığı kalır. Her çevresel şart ve her üretim sistemine uygun mükemmel bir formülasyon yoktur. Örneğin yüksek su tutma kapasitesine sahip bir ortam kullanıldığında günde yapılan su döngüsü sayısı azaltılabilir. Bu durumda, sulama suyundaki besin konsantrasyonu bu yayımda anlatılandan daha fazla olmalıdır. Böylece yeterli besin sağlanabilir.  

Bu konuda ana kural şudur: daha az sulama sayısı ile çalışan üretim sistemlerinde besin konsantrasyonu daha fazla, sık sulama ile çalışan üretim sistemlerinde ise besin konsantrasyonu daha az olmalıdır.

Tablo 1. Domatesin topraksız olarak yetiştirilmesinde önerilen gübreleme dozları (Amerika Birleşik Devletleri, Florida Eyaletinde)

	Büyüme Dönemi
	1	2	3	4	5
Besin	Fide 1inci salkım	1inci salkım 2inci salkım	2inci salkım 3üncü salkım	3üncü salkım 4üncü salkım	4üncü salkım Son
	--------------- Son verilen besin solüsyonu (ppm)z --------------
N	70	80	100	120	150
P	50	50	50	50	50
K	120	120	150	150	200
Ca	150	150	150	150	150
Mg	40	40	40	50	50
S	50	50	50	60	60
Fe	2.8	2.8	2.8	2.8	2.8
Cu	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2
Mn	0.8	0.8	0.8	0.8	0.8
Zn	0.3	0.3	0.3	0.3	0.3
B	0.7	0.7	0.7	0.7	0.7
Mo	0.05	0.05	0.05	0.05	0.05
NOTE: Ca, Mg, ve S miktarları kullanılan sudaki Ca ve Mg içeriğine ve asitliği arttırmak için kullanılan sülfürik asit miktarına göre değişim gösterebilir. z 1ppm = 1mg/litre

Tablo 2. Topraksız tarımda besin solüsyonu formülasyonlarında kullanmak için ön karışım ve tekil gübre materyaller –

	Seçilen ön karışım materyalleri z
Besin	Ön karışım 1 4-18-38 %	Ön karışım 2 3-15-27 %	Ön karışım 3 5-11-26 %	Ön karışım 4 7-17-37 %
N	4	3	5	7
P2O5 (P)	18 (7.7)	15 (6.5)	11 (4.7)	17 (7.3)
K2O (K)	38 (32)	27 (22)	26 (22)	37 (31)
Mg	0	5.32	0	0
Fe	0.4	0.45	0.31	0.40
Mn	0.2	0.057	0.05	0.10
Zn	0.05	0.034	0.016	0.02
Cu	0.05	0.011	0.016	0.01
B	0.20	0.170	0.05	0.18
Mo	0.01	0.011	0.01	0.01
Tekil içerik maddeleriy
Amonyum nitrat (NH4NO3)				33.5% N
Kalsiyum nitrat –sıvı- (7-0-0-11) 12.1 lb/gal (Ca(NO3)2)				7%N, 11% Ca
Kalsiyum nitrat (Ca(NO3)2)-kuru				15% N, 19% Ca
Kalsiyum klorit (CaCl2)				36% Ca
Potasyum nitrat (KNO3)				13% N, 36.5 K
Monopotasyum fosfat (KH2PO4)				23% P, 28% K
Fosforik asit (H3PO4) 13 lb./gal.				23% P
Potasyum klorit (KCl) - sera				51% K
Magnezyum sülfat (MgSO4)				10% Mg, 14% S
Bor –çözünür-				20.5% B
Bakır sülfat (CuSO4)				25% Cu
Çinko sülfat (ZnSO4)				36% Zn
Demir, Fe 330 şelatlı demir, vb.				10% Fe
Mangan sülfat (MnSO4)				28% Mn
Sodyum molibdat (Na2(Mo)4) (sıvı), (11.4 lb/gal)				17% Mo
Sodyum molibdat (kuru) Na2(MoO4)				39.6 % Mo
Çözünebilir İz Element Karışımı (S.T.E.M.):				1.35% B
				7.5% Fe
				8.0% Mn
				0.04% Mo
				4.5% Zn
				3.2 % Cu
K2O’ i K’a çevirmek için 0.83 ile çarpın. P2O5 ’u P’ a çevirmek için 0.44 ile çarpın.
z Ticari isim benzerliklerinde ilgili markaya destek ya da öneri yoktur.
y Gübre materyalinin net besin konsantrasyonu ticari kaynağa göre değişebilir.

Table 3. Ön karışımlı ticari materyaller kullanan formülasyonlardan örnekler.

	Büyüme Evresi
	1	2	3	4	5
	Fide 1inci salkım	1inci salkım 2inci salkım	2inci salkım 3üncü salkım	3üncü salkım 4üncü salkım	4üncü salkım Son
	---------------------------Ön karışım 1 (4-18-38)------------------------
	1	2	3	4	5
A Stoku	16 lb. Ön karışım 1 10 lb. MgSO4	16 lb. Ön karışım 1 10 lb. MgSO4	16 lb. Ön karışım 1 10 lb. MgSO4	16 lb. Ön karışım 1 12 lb. MgSO4	16 lb. Ön karışım 1 12 lb. MgSO4
B Stoku	7.5 lb. Ca(NO3)2	9.5 lb. Ca(NO3)2	12.0 lb. Ca(NO3)2	16.5 lb. Ca(NO3)2	20.5 lb. Ca(NO3)2
	-------------------------Bitiş konsantrasyonu (ppm)-------------------
N	70	82	100	124	148
P	49	49	49	49	49
K	200	200	200	200	200
Ca	56	71	94	124	154
Mg	40	40	40	48	48
S	50	50	50	60	60
Fe	2.5	2.5	2.5	2.5	2.5
Cu	0.3	0.3	0.3	0.3	0.3
Mn	1.3	1.3	1.3	1.3	1.3
Zn	0.3	0.3	0.3	0.3	0.3
B	1.3	1.3	1.3	1.3	1.3
Mo	0.06	0.06	0.06	0.06	0.06
	----------------------------------Ön karışım 2 (3-15-27)---------------------------
A Stoku	20 lb Ön karışım2	20 lb Ön karışım2	20 lb Ön karışım2	20 lb Ön karışım2 2 lb MgSO4	20 lb Ön karışım2 2 lb MgSO4
B Stoku	7.5 lb Ca(NO3)2	9.2 lb Ca(NO3)2	12. 4 lb Ca(NO3)2	15.7 lb Ca(NO3)2	19 lb Ca(NO3)2 2 lb KNO3
	-------------------------Bitiş konsantrasyonu  (ppm)---------------------------
N	70	80	100	120	150
P	51	51	51	51	51
K	178	178	178	178	208
Ca	57	69	93	118	143
Mg	42	42	42	50	50
S	(tahmini) 50	50	50	60	60
Fe	3.6	3.6	3.6	3.6	3.6
Cu	0.09	0.09	0.09	0.09	0.09
Mn	0.45	0.45	0.45	0.45	0.45
Zn	0.27	0.27	0.27	0.27	0.27
B	1.35	1.35	1.35	1.35	1.35
Mo	0.09	0.09	0.09	0.09	0.09
	--------------------------Ön karışım3 (5-11-26)----------------------------
	1	2	3	4	5
A Stoku	27 lb Ön karışım3 10 lb. MgSO4	27 lb Ön karışım3 10 lb. MgSO4	27 lb Ön karışım3 10 lb. MgSO4	27 lb Ön karışım3 12 lb. MgSO4	27 lb Ön karışım3 12 lb. MgSO4
B Stoku	2.8 lb Ca(NO3)2	4.4 lb Ca(NO3)2	7.7 lb Ca(NO3)2	11 lb Ca(NO3)2	16 lb Ca(NO3)2
	----------------------Bitiş konsantrasyonu  (ppm)----------------------
N	70	80	100	120	150
P	51	51	51	51	51
K	232	232	232	232	232
Ca	21	33	58	83	120
Mg	40	40	40	50	50
S	50	50	50	60	60
Fe	3.3	3.3	3.3	3.3	3.3
Cu	0.17	0.17	0.17	0.17	0.17
Mn	0.55	0.55	0.55	0.55	0.55
Zn	0.17	0.17	0.17	0.17	0.17
B	0.55	0.55	0.55	0.55	0.55
Mo	0.11	0.11	0.11	0.11	0.11
	-----------------------Ön karışım4 (7-17-37)-----------------------
	1	2	3	4	5
A Stoku	17 lb. Ön karışım4 10 lb. MgSO4	17 lb. Ön karışım4 10 lb. MgSO4	17 lb. Ön karışım4 10 lb. MgSO4	17 lb. Ön karışım4 12 lb. MgSO4	17 lb. Ön karışım4 12 lb. MgSO4
B Stoku	4 lb. Ca(NO3)2	6 lb. Ca(NO3)2	9 lb. Ca(NO3)2	12 lb. Ca(NO3)2	17 lb. Ca(NO3)2
	--------------------------Bitiş konsantrasyonu  (ppm)----------------------
N	71	83	101	119	149
P	49	49	49	49	49
K	208	208	208	208	208
Ca	30	45	67	89	127
Mg	40	40	40	48	48
S	50	50	50	60	60
Fe	2.7	2.7	2.7	2.7	2.7
Cu	0.07	0.07	0.07	0.07	0.07
Mn	0.67	0.67	0.67	0.67	0.67
Zn	0.14	0.14	0.14	0.14	0.14
B	1.2	1.2	1.2	1.2	1.2
Mo	0.07	0.07	0.07	0.07	0.07
NOT: Yukarıdaki hesaplamalar 30 galonluk stok tankı için 1:100 oranında seyreltme oranına göre gerekli gübre için yapılmıştır (Bitiş besin solüsyonunda 100 galonda 1 galon stok olur). Bazı su hatlarında olduğu gibi eğer gübre dozajlama pompası paralel yerleştirilmişse her stok için belirtilen gübre miktarları iki ile çarpılmalıdır. Su kaynağından gelen Ca ve Mg miktarına ve asitleştirme için kullanılan sülfirik asitten gelen S miktarına göre Ca, Mg, ve S değerleri artacaktır.

Table 4. Aşağıdaki liste 30 galonluk bir tanktan bitişte 1’ e 100 oranında seyreltilmiş özel gübre materyalinden ppm düzeyinde özel besinler sağlar

Materyal miktarı	Materyal		ppm olarak sağlanan besin maddesi
1 lb	Potasyum nitrat		5 ppm N 14.5 ppm K
1 lb	Amonyum nitrat		13.3 ppm N
1 lb	Potasyum klorit		20.3 ppm K
1 lb	Magnezyum sülfat		4 ppm Mg 5.6 ppm S
1 pint	Sıvı Kalsiyum nitrat		4.2 ppm N 6.6 ppm Ca
1 lb	Kuru Kalsiyum nitrat		6.1 ppm N 7.5 ppm Ca
1 lb	Kalsiyum klorit		14.3 ppm Ca
1 quart	Fosforik asit		30 ppm P
1 gramz	Bor –çözünür-		0.018 ppm B
0.5 lb	Fe 330 şelatlı demir		2.0 ppm Fe
100 gram	S.T.E.M.		0.12 ppm B 0.28 ppm Cu 0.66 ppm Fe 0.70 ppm Mn 0.0035 ppm Mo 0.39 ppm Zn
1 gram	Bakır sülfat		0.021 ppm Cu
1 gram	Mangan sülfat		0.024 ppm Mn
1 gram	Çinko sülfat		0.03 ppm Zn
1 ml	Sıvı Sodyum molibdat		0.02 ppm Mo
1 gram	Kuru Sodyum molibdat		0.03 ppm Mo
1 lb	Monopotasyum Fosfat		9 ppm P 11 ppm K
zGram ölçeği veya laboratuar pipeti mikro besinleri ölçmek ya da kaşık ile ölçülen değerleri kalibre etmek için kullanılır. Aşağıdakiler kuru gübre materyalini ölçebilmek için gerekli bazı yaklaşık eşitlik değerleridir
	Bazı ölçü birimleri için yaklaşık ağırlıklar (gram olarak)
Gübre	1 çay kaşığı (seviye)	1 yemek kaşığı (seviye)	Bir kuru “ounce” olarak su bardağı
Sequestrene Fe 330	4	14	20
Amonyum molibdat	7	-	-
Sodyum molibdat	4	-	-
Bor –çözünür-	2	6	10
S.T.E.M.	5	14	25
Mangan sülfat	6	16	30
Çinko sülfat	5	13	26
Bakır sülfat	7	20	35

Table 5. Tekil besin maddeleri ile “formülasyon metodu”nu kullanan domates besin solüsyonu formülasyonlarına bazı örnekler

	Büyüme Evresi
	1	2	3	4	5
	Fide 1inci salkım	1inci salkım 2inci salkım	2inci salkım 3üncü salkım	3üncü salkım 4üncü salkım	4üncü salkım Son
----------------------------------FORMULA 1-------------------------------
A Stoku	3.3 pts Fosforik asit	3.3 pts Fosforik asit	3.3 pts Fosforik asit	3.3 pts Fosforik asit	3.3 pts Fosforik asit
	6 lb. KCl 10 lb. MgSO4	6 lb. KCl 10 lb. MgSO4	6 lb. KCl 10 lb. MgSO4 2 lb. KNO3	6 lb. KCl 12 lb. MgSO4 2 lb. KNO3	6 lb. KCl 12 lb. MgSO4 6 lb. KNO3 1 lb. NH4NO3
	10 gr CuSO4 35 gr MnSO4 10 gr ZnSO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	10 gr CuSO4 35 gr MnSO4 10 gr ZnSO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	10 gr CuSO4 35 gr MnSO4 10 gr ZnSO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	10 gr CuSO4 35 gr MnSO4 10 gr ZnSO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	10 gr CuSO4 35 gr MnSO4 10 gr ZnSO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly
B Stoku	2.1 gal. Ca(NO3)2	2.4 gal. Ca(NO3)2	2.7 gal. Ca(NO3)2	3.3 gal. Ca(NO3)2	3.3 gal. Ca(NO3)2
	or 11.5 lb kuru Ca(NO3)2	ya da 13.1 lb kuru Ca(NO3)2	ya da 14.8 lb kuru Ca(NO3)2	ya da 18.0 lb kuru Ca(NO3)2	ya da 18.0 lb kuru Ca(NO3)2
	0.7 lb Fe 330	0.7 lb Fe 330	0.7 lb Fe 330	0.7 lb Fe 330	0.7 lb Fe 330
	----------------------Bitiş konsantrasyonu  (ppm)------------------------
N	70	80	100	120	153
P	50	50	50	50	50
K	119	119	148	148	206
Ca	111 (86)z	127 (98)	143 (111)	174 (135)	174 (135)
Mg	40	40	40	48	48
S	56	56	56	66	66
Fe	2.8	2.8	2.8	2.8	2.8
Cu	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2
Mn	0.8	0.8	0.8	0.8	0.8
Zn	0.3	0.3	0.3	0.3	0.3
B	0.7	0.7	0.7	0.7	0.7
Mo	0.06	0.06	0.06	0.06	0.06
---------------------------------FORMÜL 2-------------------------------
A Stoku	3.3 pts Fosforik asit	3.3 pts Fosforik asit	3.3 pts Fosforik asit	3.3 pts Fosforik asit	3.3 pts Fosforik asit
	6 lb KCl 10 lb. MgSO4	6 lb KCl 10 lb. MgSO4	6 lb KCl 10 lb. MgSO4 2 lb. KNO3	6 lb KCl 12 lb. MgSO4 2 lb. KNO3	6 lb KCl 12 lb. MgSO4 6 lb. KNO3 1 lb. NH4NO3
	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly
B Stoku	2.1 gal Ca (NO3)2	2.4 gal Ca (NO3)2	2.7 gal Ca (NO3)2	3.3 gal Ca (NO3)2	3.3 gal Ca (NO3)2
	ya da 11.5 lb kuru Ca (NO3)2	ya da 13.1 lb kuru Ca (NO3)2	ya da 14.8 lb kuru Ca (NO3)2	ya da 18.0 lb kuru Ca (NO3)2	ya da 18.0 lb kuru Ca (NO3)2
	0.5 lb Fe 330	0.5 lb Fe 330	0.5 lb Fe 330	0.5 lb Fe 330	0.5 lb Fe 330
	---------------------------Bitiş konsantrasyonu  (ppm)--------------------------
N	70	80	100	120	150
P	50	50	50	50	50
K	119	119	148	148	206
Ca	111(86)z	127(98)	143(111)	174(135)	174(135)
Mg	40	40	40	48	48
S	56	56	56	66	66
Fe	2.7	2.7	2.7	2.7	2.7
Cu	0.28	0.28	0.28	0.28	0.28
Mn	0.7	0.7	0.7	0.7	0.7
Zn	0.39	0.39	0.39	0.39	0.39
B	0.84	0.84	0.84	0.84	0.84
Mo	0.06	0.06	0.06	0.06	0.06
---------------------------------FORMULA 3---------------------------------
A Stoku	5.5 lb KH2PO4 4 lb KNO3 10 lb MgSO4	5.5 lb KH2PO4 4 lb KNO3 10 lb MgSO4	5.5 lb KH2PO4 5 lb KNO3 10 lb MgSO4 1 lb KCl	5.5 lb KH2PO4 8 lb KNO3 12 lb MgSO4 1 lb KCl	5.5 lb KH2PO4 8 lb KNO3 12 lb MgSO4 1 lb KCl 2 lb NH4NO3
	10 gr Cu SO4 35 gr Mn SO4 10 gr Zn SO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	10 gr Cu SO4 35 gr Mn SO4 10 gr Zn SO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	10 gr Cu SO4 35 gr Mn SO4 10 gr Zn SO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	10 gr Cu SO4 35 gr Mn SO4 10 gr Zn SO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	10 gr Cu SO4 35 gr Mn SO4 10 gr Zn SO4 40 gr Bor –çözünür- 3 ml Na Moly
B Stoku	1.5 gal Ca(NO3)2	1.8 gal Ca(NO3)2	2.2 gal Ca(NO3)2	2.4 gal Ca(NO3)2	2.5 gal Ca(NO3)2
	ya da 8.2 lb kuru Ca(NO3)2	ya da 9.8 lb kuru Ca(NO3)2	ya da 12.3 lb kuru Ca(NO3)2	ya da 13.1 lb kuru Ca(NO3)2	ya da 13.7 lb kuru Ca(NO3)2
	0.7 lb Fe 330	0.7 lb Fe 330	0.7 lb Fe 330	0.7 lb Fe 330	0.7 lb Fe 330
	------------------------Bitiş konsantrasyonu  (ppm)----------------------
N	70	80	100	120	150
P	50	50	50	50	50
K	119	119	153	153	196
Ca	79(61)z	94(74)	118(92)	126(98)	131(103)
Mg	40	40	40	48	48
S	56	56	56	66	66
Fe	2.8	2.8	2.8	2.8	2.8
Cu	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2
Mn	0.8	0.8	0.8	0.8	0.8
Zn	0.3	0.3	0.3	0.3	0.3
B	0.7	0.7	0.7	0.7	0.7
Mo	0.06	0.06	0.06	0.06	0.06
----------------------------FORMULA 4----------------------------
A Stoku	3.3 pts Fosforik asit 8.3 lb. KNO3 10 lb. MgSO4	3.3 pts Fosforik asit 8.3 lb. KNO3 10 lb. MgSO4	3.3 pts Fosforik asit 10.3 lb. KNO3 10 lb. MgSO4	3.3 pts Fosforik asit 10.3 lb. KNO3 12 lb. MgSO4	3.3 pts Fosforik asit 13.8 lb. KNO3 12 lb. MgSO4
	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly	100 gr. S.T.E.M. 40 gr. Bor –çözünür- 3 ml Na Moly
B Stoku	6.7 pt. Ca(NO3)2	9 pt. Ca(NO3)2	11.4 pt. Ca(NO3)2	2 gal. Ca(NO3)2	2.4 gal. Ca(NO3)2
	ya da 4.6 lb. kuru Ca(NO3)2	ya da 6.2 lb. kuru Ca(NO3)2	ya da 7.9 lb. kuru Ca(NO3)2	ya da 11.1 lb. kuru Ca(NO3)2	ya da 13.3 lb. kuru Ca(NO3)2
	0.7 lb. Fe 330	0.7 lb. Fe 330	0.7 lb. Fe 330	0.7 lb. Fe 330	0.7 lb. Fe 330
	---------------------Bitiş konsantrasyonu  (ppm)------------------------
N	70	80	100	120	150
P	50	50	50	50	50
K	120	120	150	150	200
Ca	44(35)z	59(47)	75 (59)	105 (83)	127 (100)
Mg	40	40	40	48	48
S	56	56	56	67	67
Fe	2.7	2.7	2.7	2.7	2.7
Cu	0.28	0.28	0.28	0.28	0.28
Mn	0.7	0.7	0.7	0.7	0.7
Zn	0.39	0.39	0.39	0.39	0.39
B	0.84	0.84	0.84	0.84	0.84
Mo	0.06	0.06	0.06	0.06	0.06
ZParantezlerin içerisindeki numaralar, sıvı Ca(NO3)2 yerine kuru Ca(NO3)2 kullanıldığında uygulanacak ppm olarak Ca miktarıdır. NOT: Yukarıdaki hesaplamalar 30 galonluk stok tankı için 1:100 oranında seyreltme oranına göre gerekli gübre için yapılmıştır (Bitiş besin solüsyonunda 100 galonda 1 galon stok olur). Bazı su hatlarında olduğu gibi eğer gübre dozajlama pompası paralel yerleştirilmişse her stok için belirtilen gübre miktarları iki ile çarpılmalıdır. Su kaynağından gelen Ca ve Mg miktarına ve asitleştirme için kullanılan sülfirik asitten gelen S miktarına göre Ca, Mg, ve S değerleri artacaktır.

---

Dipnotlar

1. Bu doküman, Florida Üniversitesi, Gıda ve Tarım Bilimleri Enstitüsü, Florida Gelişim Destek Hizmetleri, Bahçe bitkileri bölümü yayınları no HS796’ dır. Basım tarihi Ekim, 1990, kodu SSCVEC44. Gözden geçirme tarihi: Ağustos 2001. Lütfen http://edis.ifas.ufl.edu web adresindeki EDİS web sitesini ziyaret ediniz.

2. George J. Hochmuth, profesör ve yönetici, Kuzey Florida Araştırma ve Eğitim Merkezi - Quincy; Robert C. Hochmuth, memur IV, Kuzey Florida Araştırma ve Eğitim Merkezi - Suwannee Valley, Gelişim Destek Hizmetleri, Gıda ve Tarım Bilimleri Enstitüsü, Florida Üniversitesi, Gainesville, 32611.

---

Gıda ve Tarım Bilimleri Enstitüsü (IFAS) ırk, din, renk, mezhep, yaş, özür, cinsiyet, cinsel menşecilik, medeni hal, milli köken, politik düşünce veya üyelik konularında ayırımcılık yapmayan tüm kişi ve kuruluşlara eğitim hizmeti ve diğer hizmetler vermeye yetkili bir enstitüdür.

---

Yukarıdaki makale, 28.06.2007 tarihinde, tar-get Tarım Teknolojileri tarafından İngilizce aslından Türkçe’ ye tercüme edilmiştir. www.tarimsal.com

Dokümanı kullanabilmek için OLCU VE TARTI BIRIMLERI DEGISIM TABLOSU.pdf