Yorgunluk ile başa çıkabilir miyiz

Yorgunluk ile başa çıkabilir miyiz

Yorgunluk, enerji azlığı ve yorgunluk hissetme ile karakterize yaşam kalitesini bozan önemli bir yakınmadır. Kanserli hastalarda hastalığın kendisine, tedavilere, depresyona, kansızlığa, tiroid testlerinin bozukluğuna, kalp-damar hastalığı, akciğer hastalığı veya beslenme bozukluğu ile birlikte görülebilmektedir. Yorgunluk yakınması olan hastalarda öncelikli olarak altta yatan nedenin araştırılması gereklidir. Böylelikle tedavi daha başarılı olabilir. Hastaların yorgunluk tedavisinde doğrudan katkıları bulunmaları gereklidir. Sağlıklı diyet, düzenli egzersiz, yeterli vitamin ve mineral alınması, düzenli egzersiz yapılması ve gerekirse psikolojik destek alınması yararlıdır. Hastaların sosyal olarak aktif olmaları da yararlı olmaktadır. C vitamininin yetersiz alınması da yorgunluk yakınmasına neden olmaktadır. Beyaz ekmek, beyaz pirinç, patates gibi çok tükettiğimiz gıdalarda sağlık için zararlı olan basit şeker daha fazla bulunmakta, hazır gıdalarda hayvansal yağlar bol miktarda bulunmakta, buna karşın temel besin maddeleri daha az bulunmaktadır. Özellikle ülkemizde gıda kalite kontrolü ve denetiminin iyi yapılamaması nedeni ile insanlarımızın çoğunun temel besin maddelerini yeterli aldığını söyleyemeyiz. Aşağıda yorgunluk yakınmalarının giderilmesinde yararlı olabilecek bazı destek ürünlerinden bahsedeceğim. Bu tür ürünlerin yorgunluk nedeni araştırıldıktan sonra kullanılabileceği unutulmamalıdır. • Karnitin: çalışmalarda karnitin desteğinin bazı hastalarda yararlı olabileceği saptanmıştır. • NADH: yogunluk tedavisinde yardımı olabilir. • Meyan kökü: kan basıncının düzenlenmesinde yardımcıdır. Düzenli meyan kökü preparatları kullanılmasının yorgunluk yakınmalarında yardımı olabilir. Fakat, meyan kökünün özellikle tansiyonda yükselmelere neden olabileceği, tansiyon ilaçları ile etkileşebileceği için mutlaka kullanırken hekim kontrolünde olunması gereklidir. • 5-HTP: özellikle genç kadın hastalarda görülen fibromiyalji hastalarında düşük saptanan seratonin’ in desteklenmesi yararlı olabilir. Mağnezyum ve malik asit preparatları da yararlı olabilir. • E vitamini, antioksidan olup yararlı olabilir. • B vitaminleri: bu grup özellikle enerji düzenleyici vitaminler olup içerisinde B1 (tiamin) olmak üzere bir çok vitamini içerir. Ayrıca C vitamini de özellikle ester C formunda yorgunluk yakınmalarında yardımcı olabilir. • Çinko: vücutta yüzlerce reaksiyonda görevli temel mineral olup bağışıklık sisteminde de yardımcıdır. Günlük 15-45 mg dozlarında yararlıdır. • Esansiyel yağ asitleri: özellikle beslenme programında yer alması gerekli olup kanserli hastalarda büyük önem taşımaktadırlar. Bağışıklık sistemi, yorgunluk, depresyon ve aşırı kilo kaybı gibi durumlarda yardımcıdır. Omega 3 yağ asitleri içinde bulunan DHA ve EPA bu grupta temel besin maddeleridir. Destek ürünü olarak kullanılabilir. • Koenzim Q10: hücrenin enerji metabolizmasında temel görevli maddelerdendir. Özellikle kanserli hastalarda azaldığı saptanmıştır. 10-80 mg/gün dozlarda kullanılabilir. • Alfa lipoik asit: antioksidan olup, yorgunluk yakınmalarının azaltılmasında yardımcı olabilir. 30-100 mg/gün dozlarında kullanılabilir. • Ginseng: enerji ve zindelik sağladığına inanılan bitkisel üründür. Piyasada çok çeşitli ginseng ürünleri satılmaktadır. Bilimsel olarak etkinliği daha çok gösterilmiş olan ginseng kırmızı ginseng olup, güvenilir etkinliği olan Kore devleti kontrolünde üretilen Kırmızı Kore Ginseng’ idir. Yukarıda sayılan ürünlerin yan etkileri ve ilaç etkileşimleri olabileceği unutulmamalıdır. Ayrıca bu tür ürünlerin hepsinin birden kullanılması yarar yerine zarar getirebilir. Bu nedenle rastgele kullanılmamalıdır. Çoğu gelişmiş ülkede bu ürünler hekim tarafından reçetelenebilmekte ve ilaç gibi işlem görmektedir. Ben de hastalarıma uygun olanları seçip öneriyorum.